door ArieJan van Termeij
HARDINXVELD-GIESSENDAM – Oranjevereniging Oranje Trouw heeft donderdagmorgen 11 april 2024 voor de leerlingen van groep 8 van CBS Ichtus een bezoek aan BeoBom aan de Damstraat en aan enkele oorlogsgraven op de algemene begraafplaats georganiseerd.
Het bezoek aan de oorlogsgraven op de algemene begraafplaats. Daar kregen de kinderen een uitleg over wat er is gebeurd. (Foto ArieJan van Termeij / HG24)
De leerlingen werden ontvangen bij BeoBom door Burgemeester Dirk Heijkoop, die in de introductie verwees naar de grote gevolgen van oorlog en oorlogsgeweld. Zoals nog steeds zichtbaar in het dorp. En een oorlog die we dagelijks op het nieuws zien, zoals in Oekraïne. Waarna Frank Barink ( directeur BeoBom) vervolge over het zichtbaar maken van de oorlog. Hij begon zijn verhaal vanuit de games, die door de jeugd worden gespeeld, maar oorlog is geen spel, wat aan de hand van ‘echte’ munitie werd getoond.
BeoBom is een organisatie die dagelijks onderzoek doet in de bodem naar niet ontplofte munitie. Aan de hand van luchtbeelden van nu en luchtbeelden van net of nog tijdens de Tweede Wereldoorlog sporen zij vooraf aan graafwerkzaamheden naar niet-ontplofte munitie, die dan door de Explosieve Opsporing Dienst (EOD) onschadelijk worden gemaakt. Voor de kinderen was dit heel interessant, vooral ook met beelden van Boven-Hardinxveld, De Avelingen bij Gorinchem en de plaats die allen wel wisten, waar nu McDonald staat.
Tekst gaat verder onder X-bericht.
Het was voor de leerlingen een leerzame dag met veel informatie. Eerst horen hoe bommen uit de Tweede Wereldoorlog worden geruimd en vervolgens een uitleg krijgen bij de oorlogsgraven #Xberichtbijartikel #onlinekrantHG24 (Foto's ArieJan van Termeij / HG24) pic.twitter.com/NrENZGfG62
— HG24 (@onlinekrantHG24) April 11, 2024
Bakker Smit
Na deze leerzame, maar vooral waarschuwende presentatie (blijf van gevonden munitie af en waarschuw de politie) vertrok het gezelschap naar het kerkhof aan de Spindermolen. Op de algemene begraafplaats liggen verschillende oorlogsslachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog. Voorzitter Peter van Wijngaarden van de Historische vereniging Hardinxveld-Giessendam gaf bij enkele graven uitleg hoe deze mannen om het leven zijn gekomen. Onder meer bij het graf van bakker Wouter Smit met het verhaal van de Merwedegijzelaars, dat begon op 14 april 1944. Bij de spoorwegovergang in Giessendam werd bakker Wouter Smit doodgeschoten door een landwachter. “Het verzet heeft in de nacht van 9 op 10 mei 1944 iets teruggedaan”, vertelde Peter van Wijngaarden. “Ze hebben een aanslag gepleegd op een boot met NSB’ers bij de Helsluis in de Biesbosch en daarbij zijn twee NSB’ers omgekomen.” Eén van de twee was de vader van de landwachter die bakker Smit doodschoot. De Duitse bezetter tolereerde deze actie van het verzet niet. Op 16 mei vond er een grote vergeldingsrazzia plaats. Zo’n 2000 soldaten van de Wehrmacht en de SS kamden de dorpen Sliedrecht, Hardinxveld, Giessendam en Werkendam uit.
Aanval op scheespwerf
Ook werd stil gestaan bij het graf Arie van ’t Verlaat, één van de gijzelaars die als 18-jarige jongen werd opgepakt bij de School met de Bijbel aan de Rivierdijk en afgevoerd naar kamp Amersfoort. Ook de nu 80-jarige Henk den Breejen, zoon van Henk den Breejen, gaf bij het graf van zijn vader en oom Cornelis Rietveld uitleg hoe ze in de oorlog waren omgekomen. Bij een aanval van de Engelsen op 11 september 1944 op scheepswerf De Merwede zijn ze omgekomen. De scheepswerf werd aangevallen door de Engelsen, omdat er voor de Duitsers torpedoboorjagers werden gebouwd. Uiteindelijk vielen daarbij veertien doden te betreuren.
Marinehaven
Als laatste werd het graf van Apolonus Jacobus van der Wiel bezocht. Hij was smid en is afgevoerd naar de Duitse marinehaven Kiel om te werken. 24 Juli 1944 heeft de geallieerde luchtmacht een aanval uitgevoerd en is hij daarbij omgekomen. Eerst begraven in Duitsland; later overgebracht naar een officieel oorlogsgraf in Hardinxveld-Giessendam. Het had op de kinderen indruk en zo werd ook duidelijk dat oorlog geen spel is. Als afsluiting plaatsten de kinderen plantjes bij de graven.