door Peter Donk
HARDINXVELD-GIESSENDAM – De gemeenteraad van Hardinxveld-Giessendam kiest voor een asielzoekerscentrum (AZC) samen met de gemeente Sliedrecht. Dat bleek donderdagavond 30 mei 2024 toen de raad uit vier scenario’s kon kiezen. Niet alle fracties staan te juichen, maar unaniem is voorgesteld om met de buurgemeente het gesprek aan te gaan voor asielzoekerscentrum en als gemeenten samen op te trekken. Er is besloten geen alternatief scenario te kiezen,
De keuze was: samenwerking met de gemeente Sliedrecht, een eigen centrale locatie in de gemeente (kleinschalige opvang of KSO), een AMV-locatie met aanvulling plekken in een AZC in de regio ZHZ of een AMV-locatie met aanvulling van een KSO of tweede AMV-locatie in gemeente. Daar werd eerst over gedebatteerd. (Foto Peter Donk / HG24)
Wethouder Christa Hendriksen-van der Mijden (T@B): “We vragen u een keuze te maken en richting geeft. Als regio is afgesproken dat iedereen een bijdrage levert in de vluchtelingenopvang. Ook Hardinxveld-Giessendam zal opvang voor asielzoekers bieden.” De wethouder vroeg om met twee keuzes te komen. “Als backup”, aldus Hendriksen.
Wettelijke taak
De raad voerde vervolgens een opiniërend debat. Het spits beet het CDA af. “Een actueel onderwerp dat breed in de samenleving leeft, dat gevoelens en reacties bij inwoners te weeg brengt”, stelde burgerraadslid Timon van Zessen (CDA), “Begrijpelijk. Gemeenten hebben namelijk vanaf 1 februari 2024 een wettelijke taak ten aanzien van de opvang van asielzoekers. Dit is de spreidingswet die tot een evenwichtiger verdeling van asielzoekers over provincies en gemeenten gaat. Dat het kabinet in wording nu andere plannen heeft en deze nieuwe wet wil intrekken, is nu niet aan de orde. Op dit moment is de Spreidingswet van kracht en ligt de scenariokeuze voor waarbij de fracties gevraagd worden een uitspraak te doen.”
Gezamenlijk optrekken
De CDA-fractie heeft als voorkeursscenario 1: samenwerking met Sliedrecht inzake AZC. “Met name het draagvlakargument onder de bevolking is van groot belang aldus het voorstel. In Sliedrecht zijn vergevorderde plannen. Gezamenlijk optrekken heeft veel voordelen: capaciteit, financiering, onderwijs, zorg, veiligheid en economie”, aldus Van Zessen, “De gemeente is verantwoordelijk voor veiligheid en handhaving en vereist zorgvuldige planning en communicatie met de inwoners. Ook zullen afspraken over financiering moeten worden gemaakt, immers het AZC staat op het grondgebied van Sliedrecht, weliswaar klem op de grens van Hardinxveld. Samen sterk is het motto en expertise kan worden opgebouwd in plaats van twee kleinere centra.”
Goede communicatie
Daarna volgt bij het CDA scenario 3. Van Zessen: “een AMV Alleenstaande Minderjarige vreemdelingen in de regio Zuid-Holland-Zuid. Ook hier geldt het argument van draagvlak en samenwerken met een andere gemeente in de regio. Met het creëren van een eigen AMV-locatie in Hardinxveld geeft de gemeente grip op de planning en exploitatie van de opvangcapaciteit.” De fractie van het CDA vraagt het college nadrukkelijk aandacht voor communicatie over dit onderwerp richting de inwoners. Van Zessen: “Van belang is dat het onderwerp nog een keer in het najaar wordt geagendeerd voor besluitvorming en daarna als er aanleiding toe is raadsinformatie over de voortgang van het AZC. De CDA – fractie wenst het college en de organisatie succes toe met de verdere voorbereiding ervan.
Verantwoordelijkheid nemen
Raadslid Aafke Ouwerkerk-Breedveld (ChristenUnie) somde eerst op wat vluchtelingen zijn. “We wonen in een dorp war mensen naar elkaar omzien en elkaar helpen. We voeren het debat niet omdat we (nog) een wettelijke taak hebben, maar uit solidariteit met andere gemeenten in Nederland. Soms met overvolle centra. Laten we onze verantwoordelijkheid nemen en vaart maken. Laten we het college vragen om te kijken of samenwerking mogelijk is met Sliedrecht. Er spelen ook zorgen en die begrijpen we ook. We roepen het college op om daar oog voor te hebben. Ga met het COA in gesprek over dagbesteding e.d. Goede communicatie kan zorgen wegnemen en draagvlak geven. Het gaat om mensen zoals u en ik”, aldus Ouwerkerk.
Onzekerheden
Namens de PvdA voerde Gert Maas het woord. De socialisten konden geen enkel goed scenario kiezen. “We kozen toch voor samenwerking met Sliedrecht. De PvdA wil dat uitkomsten en afspraken billijk zijn. Als het niet lukt, moet het college terug naar de gemeenteraad. We kiezen daarom geen tweede keuze”, aldus Moes (PvdA), die eigenlijk niets voelde voor opvang vanwege grote financiële gevolgen hebben. “We willen niet in de financiële problemen komen”, verduidelijkte Maas, “Ik heb er een naar gevoel bij. Dat we moeten gaan onderhandelen met de gemeente Sliedrecht. Ook ademt het voor het college veel onzekerheden. Ik wil niet zien dat Hardinxveld-Giessendam vast gaat lopen, Geld moet eigenlijk nooit leidend zijn om mensen op te vangen. Ik voorzie een rampenscenario. Als wij hier vastlopen, dan kunnen we niemand helpen.” Maas noemde nog een ander doemscenario het Ravijnjaar (2026).
Tekst gaat verder onder foto.
Geen kansarme
De SGP is benieuwd wat het intrekken van de Spreidingswet gaat beteken. “Verschillende scenario’s worden genoemd. Wij kiezen voor de samenwerking met de gemeente Sliedrecht. Als dit scenario verder uitgewerkt is, willen we dat dit aan ons wordt voorgelegd. De gemeente Sliedrecht is hier al een tijdje mee bezig. De locatie is al duidelijk. De gemeenten kunnen samen optrekken”, sprak raadslid Cees Lock (SGP), die met een aantal eisen / voorwaarden kwam onder meer dat er geen kansarme worden opgevangen. Ook voorziet Lock maatschappelijke hulp. De SGP kwam niet met een alternatief scenario.
Samenwerking aangaan
De T@B was blij met het intrekken van de Spreidingswet. Raadslid Arie de Rooij (T@B): “Vooralsnog is de spreidingswet van kracht inclusief onze taakstelling van het plaatsen van 110 asielzoekers. Niemand staat boven de wet. Maar, een afwachtende houding bij het uitvoeren van die wet is wat de T@B betreft prima gezien de huidige berichten omtrent de spreidingswet. In scenario 2 t/m 4 van het voorliggende keuzemenu heeft de T@B geen interesse. In ons verkiezingsprogramma stond dat wij geen grootschalige opvang van asielzoekers willen in ons dorp. Er is straks waarschijnlijk geen wet meer die ons dwingt, dus aan die belofte houden wij ons graag. Onze buren in Sliedrecht zijn enthousiast aan de slag gegaan met het plannen van een AZC klem tegen onze gemeentegrens. Het liefst hadden we het college vanavond verzocht om, in het licht van het mogelijk intrekken van de spreidingswet, met Sliedrecht in gesprek te gaan om dit besluit te herzien en te stoppen met de plannen voor een AZC op deze locatie. Maar, afgelopen maandag heeft het college van Sliedrecht al aangegeven door te gaan. Dat gesprek zal zonde van de tijd zijn.”
Omgevingsvergunning
De T@B kwam met de motie ‘Raad aan zet bij omgevingsvergunning voor asielzoekersopvang’ ondersteund door de SGP. De Rooij: “De raad moet instemmen bij een omgevingsvergunning. In dit geval hoeft de gemeenteraad niet worden geraadpleegd. Als het gaat om de locatie in Sliedrecht, dan gaat de raad er niet over. Speelt het in onze gemeente, dan zijn we wel graag aanzet. De nieuwe Omgevingswet is van kracht sinds 1 januari 2024”, legde De Rooij uit. Het CDA wilde de motie niet steunen, voor nu. De PvdA wilde nog overleggen over de motie. “Het zou alleen van toepassing zijn bij scenario 2, 3 en 4. De ChristenUnie was argwanend naar de T@B en volgens hen is er een toezegging van het college anders terug komen naar de raad. Maas (PvdA) vond dat je de beslissing juist houdt bij het hoogste orgaan, de gemeenteraad. De Rooij maakte duidelijk dat het gaat over ‘een horizon voor komende jaren’. Later werd de motie aangekomen met elf stemmen voor en vier tegen.
Vervolg
De gemeente Hardinxveld-Giessendam zal bij de gemeente Sliedrecht officieel een verzoek moeten indienen. Het verzoek om samen te onderzoeken of het (ook) mogelijk is om de opvangplekken van Hardinxveld-Giessendam te realiseren op de beoogde locatie van de opvang in Sliedrecht. De gemeenteraad van Sliedrecht moet hier vervolgens een besluit over nemen. De gemeente Hardinxveld-Giessendam is hierin dus zeer afhankelijk van de medewerking van de gemeente Sliedrecht.