door Peter Donk
HARDINXVED-GIESSENDAM – In de laatste raadsvergadering van het jaar, donderdag 19 december 2024, nam de gemeenteraad een besluit over het Huis van de Gemeente. Een grootscheeps aanpak van het gemeentehuis en de directe omgeving. De grootste kredietaanvraag van het jaar lag op tafel, een bedrag € 8.550.000,– en de ontwerpvariant. Het gemeentehuis wordt veranderd in een multifunctioneel gebouw. Het besluit was niet unaniem. Aan het besluit ging een ‘spreekgestoeltedans’ vooraf.
Een schets. Als het ‘Huis van de Gemeente’ is gerealiseerd, kan het weer jaren mee. De rol van gemeentehuis wordt anders. Het gaat onderdak aan derden bieden. Verder komen er tal van aanpassingen op het gebied van ruimte, verbeteringen op klimaat- en energiegebied. De raad kan kiezen uit zeven varianten. (Foto Peter Donk / HG24)
Het College van B W stelde de gemeenteraad voor de jaarlijkse kapitaallasten van € 511.000,– te dekken uit € 332.000 van de bestaande begrotingsruimte en uit € 179.000 van het netto-effect van het prioriteren van andere gemeentelijke projecten. Wethouder Jan Nederveen (ChristenUnie) lichtte het plan toe: “Een belangrijk onderwerp, dat de toekomst van onze gemeente gaat beïnvloeden. Het huidige gebouw voldoet niet meer aan de eisen. Het gebouw is soms te warm, dan weer te koud. Het is niet duurzaam genoeg, er is onvoldoende ruimte en we moeten kunnen inspelen op de wensen van onze inwoners. Het moment is niet willekeurig. We willen gemeente over service bieden aan onze inwoners. Dit huis wordt ook een plaats van maatschappelijke partners als Servanda en de bibliotheek. We versterken ook de samenwerking met die partners. Het is een grote investering en de financiële druk is merkbaar. Uitstel betekent dat o.a. de energiekosten blijven oplopen. Kijk niet alleen naar cijfers en stenen; kijk ook wat het betekent voor onze inwoners.”
Tekst gaat verder onder foto.
Andere invulling
De T@B beet het spits af. Raadslid Paul Hoogstraten (T@B): “Wij zien in dat er wat moet gebeuren met het gemeentehuis op gebied van verduurzaming en toetreding Servanda en de Bibliotheek. Dat zijn ook aspecten die wij belangrijk vinden. Daardoor komt er geld vrij wat gebruikt kan worden. Dat er keuzes gemaakt moeten worden lijkt ons duidelijk, gezien de geldkraan uit Den Haag dicht wordt gedraaid, en dat er wat met het gemeentehuis moet gebeuren is ook duidelijk, echter vinden wij dat er een andere invulling aan moet worden gegeven. Na veel overleg in onze fractie, zijn wij met de SGP en ChristenUnie in gesprek gegaan en hierdoor hebben wij een afspraak kunnen maken, waar dit voorgesteld amendement uit voort is gekomen. Daarmee willen wij zorgen dat er wat druk komt op de uitgaven en dat er scherp wordt ingezet op het budget.” De PvdA en het CDA vonden dat de uitkomst al vaststond. “Dit is voor de bühne”, stelden fractievoorzitter Wim de Ruiter (CDA) en raadslid Gert Maas (PvdA).
Knip maken
Het voorstel bestond volgens Hoogstraten uit een tweetal dekkingen: € 332.000,– uit de begroting en € 179.000,– uit het netto effect. Dit komt neer op ca. € 8,5 miljoen wat daardoor maximaal beschikbaar zal zijn. “Wij willen nu een knip maken in deze bijdrage, door direct € 332.000,– beschikbaar te stellen en de € 179.000,– als een bandbreedte te houden. De € 332.000,– wordt toch uitgegeven, ook als we niks doen. Dit zit al in andere begrotingen voor bijvoorbeeld het onderhoud van de huidige bibliotheek. We kunnen ervoor kiezen om dit geld niet in te zetten, maar dat geld zijn we toch kwijt. Het enige verschil dat dit dan niet in de krant komt dan. De markt bepaalt uiteindelijk wat iets kost en wat marktconform is, niet een rapport van Synarchis of een budget dat uitgegeven wordt door de raad. Ga om met het geld alsof het uw eigen geld is wethouder en laat u niet lijden door ambtenaren die ook zo hun voorkeuren hebben. Wij hopen dat hiermee meer geld beschikbaar kan komen voor faciliteiten voor onze inwoners, zoals de sporthallen en het buiten zwembad”, sprak Hoogstraten.
‘Treintje op gang’
Fractievoorzitter Wim de Ruiter (CDA) vond het erg interessant ‘de knip zetten’, maar hij miste de tekst van het amendement. Op dat moment werd deze uitgedeeld. Raadslid Henri van Bennekom (SGP) herhaalde nog de geschiedenis rond de varianten die er waren. “We borduren voort op eerdere stappen. Het is een onvermijdelijke zaak. Het is volgens ons nodig om het ’treintje op gang te brengen’, waardoor andere gebouwen vrij komen. Het gemeentehuis is veertig jaar oud, maar er is nauwelijks groot onderhoud gepleegd. Investeringen verlagen energiekosten en de gemeente heeft een voorbeeldfunctie”, aldus Van Bennekom (SGP), die zich schaarde achter het amendement, “We lopen niet weg bij minder populaire besluiten.” De oppositie liet zich telkens na een spreker horen.
Teveel
Raadslid Gert Maas (PvdA) is tegen het voorstel. “Wij willen geen € 8,5 miljoen op tafel leggen! Het is teveel!”, sprak Maas, “Er gaat naar veel geld naar het gemeentehuis in plaats van naar de scholen. Dat is uitgekleed.” Raadslid Wim IJzerman (ChristenUnie) maakte duidelijk dat hij daar niets mee kon. Hij amendement noemde hij marginaal met betrekking tot het totale bedrag. Raadslid Koen Schouten (SGP), woordvoerder rond de scholen namens zijn partij, maakte een punt van orde richting de voorzitter. Schouten wilde dat Maas stopte. Maas noemde het bedrag voor het Huis van de Gemeente buiten proportioneel en sprak van ‘een ophokplicht’ voor kinderen. Fractievoorzitter Wim de Ruiter (CDA) vroeg om meer duidelijkheid over het amendement aan Hoogstraten. “Dit lokt technische vragen uit”, reageerde De Ruiter.
Drempelverlagend
Raadslid Wim IJzerman (ChristenUnie) besefte dat € 8,5 miljoen een groot bedrag is. Hij vertelde ook daar wel ‘een beetje buikpijn van te krijgen’. IJzerman noemde de huisvesting van verschillende organisaties in één gebouw. Dat vond de ChristenUnie een mooie combinatie. “Daarmee kan het Huis van de Gemeente een ontmoetingsplaats worden. Dat werkt ook drempelverlagend. Het brengt de overheid dichter bij onze inwoners”, vond IJzerman. Hij herhaalde de SGP dat ‘een treintje op gang wordt gebracht’. IJzerman: “We zijn ook werkgever. Er is in dit gebouw nauwelijks geïnvesteerd. Bedragen van renovatie worden nu ook meegenomen en we staan voor een verduurzamingsopgave. We stoten gebouwen af. We realiseren ons dat het een groot bedrag is, dat ook een max is en we vragen om een sterke aanbesteding. We vragen het college om dit goed en helder naar de inwoners toe te communiceren.”
Tekst gaat verder onder foto.
Schijnvertoning
Fractievoorzitter Wim de Ruiter (CDA) sprak opnieuw van een ‘Non-debat’. “We voeren hier een rituele dans uit”, sprak De Ruiter. “Om te doen dat dit een schijnvertoning is, vind ik te ver gaan”, reageerde raadslid Henri van Bennekom (SGP). “Dat u dit vervelend en scherp vindt, is juist het punt waarop het afgelopen jaar is misgegaan”, vond De Ruiter, die ook de Hoogstraten was gebeld om mee te steunen. Van Bennekom: “Als u met een amendement komt, dan hebben we daar een debat over.” De Ruiter hekelde het afgestemde amendement van T@B-SGP-ChristenUnie. Hij wilde dat het raadsvoorstel werd teruggetrokken en met een ander voorstel wordt gekomen volgend jaar. De Ruiter sprak over ‘een joekel van een krediet aanvraag op de schaal van de gemeente Hardinxveld-Giessendam’. “Mijn fractie zal tegen het raadsvoorstel stemmen”, sprak De Ruiter, die het geen deugdelijk raadsvoorstel vond. Voor een schorsing reageerde wethouder Jan Nederveen (ChristenUnie). Het college kan zich grotendeels vinden in het amendement. “Maar wij gaan niet met de genoemde bedragen de markt op. Dat is mijn duiding ervan”, aldus Nederveen, die graag flexibel wil zijn in de momenten van evaluatie. Nu staat er dat vier keer per jaar wordt geëvalueerd.
Tegen-amendement
Na een tamelijk lange schorsing kwam het CDA Hardinxveld-Giessendam met een ’tegen-amendement’, in de raadzaal ‘een uitstel-amendement’ genoemd. Fractievoorzitter Wim de Ruiter (CDA) lichtte het toe. “Wij stellen voor een voorbereidingskrediet van € 120.000,– beschikbaar te stellen voor het Huis van de Gemeente. Medio zomer 2025 willen wij een uitgewerkt plan inclusief kredietvoorstel voor te leggen aan de gemeenteraad.” Nederveen vertelde dat er een veel grotere berekening is van de € 8,5 miljoen, die niet openbaar is vanwege de aanbesteding. Nederveen voelde niets voor het amendement en hi gaf aan de financiële onderbouwing niet te geven. De Ruiter betreurde het daar als raadslid geen inzage in te krijgen. “Ik blijf het ermee oneens, want dit valt niet uit te leggen aan de inwoners.
Aangepast
T@B, SGP en ChristenUnie kwam met enkele kleine aanpassingen in het amendement, zoals minimaal vier keer per jaar rapporteren aan de gemeenteraad. Nederveen vond dat een goed plan. De PvdA had gehoopt op een nieuw kredietvoorstel, maar de socialisten kwamen bedrogen uit. De Ruiter kwam opnieuw aan het woord. “Ik twijfel of de € 8,5 miljoen een reëel bedrag is. Ik kan niets controleren”, aldus De Ruiter, “Het raadsvoorstel is niet rijp voor een besluit.” De PvdA was het daar mee eens. Beide amendementen gingen mee naar het besluit.
Stemverklaringen
Even voor 22.30 uur viel er donderdagavond een besluit en waren er stemverklaringen over de beide amendementen en de kredietaanvraag. PvdA is het tegen het voorstel. “Het is niet goed onderbouwd en in een volgende vergadering zou ik het opnieuw onderbouwd vindt”, sprak fractievoorzitter Max van den Bout (PvdA). De socialisten stemden wel voor het amendement van het CDA. Raadslid Paul Hoogstraten (T@B) stemde tegen het CDA-amendement. “De raad is controlerend, wij hebben er meer grip op en er is max van de € 8,5 miljoen”, vulde Hoogstraten aan, die vertelde blij te zijn met het voorstel. Fractievoorzitter Wim de Ruiter (CDA) was voor zijn eigen amendement. “Hij wilde ook weten wat wordt verstaan onder een dualistische debat. Raadslid Wim IJzerman (ChristenUnie) is voor hun ondersteunde amendement. Raadslid Henri van Bennekom (SGP) tegen amendement CDA en noemde het Huis van de Gemeente een complex dossier en pleitte voor uitleg naar inwoners. Het CDA-amendement werd verworpen met 14 stemmen tegen en 3 stemmen voor. PvdA en CDA steunden het amendement van de T@B-SGP-ChristenUnie. Het raadsvoorstel voor krediet stemden de PvdA en CDA tegen.