door Peter Donk
SLIEDRECHT – De vergrijzing vraagt landelijk en lokaal om aandacht. De zorg verandert en daar moet iedereen in mee. Dat vereist samenwerking tussen gemeente, maatschappelijke organisaties, gezondheidsinstellingen en de inwoners zelf. Tijdens ‘De Ontmoeting’ ging het donderdagavond 16 november 2023 over ‘Zorg over de zorg’. Hebben we nog zorg in de toekomst, hoe ziet die zorg er dan uit en wat kunnen we beter doen? Ook werd duidelijk gemaakt dat iedereen die in de zorg wil werken, welkom is. Dat was het beste nieuws voor iedereen zonder baan / wisselen van werk en interesse in de zorg. In de raadzaal zaten verschillende vertegenwoordigers van zorgorganisaties, raadsleden en belangstellenden. Het leverde een volle raadzaal op.
Jan Verschuren (Waardigheid en Trots) beet het spits af als spreker: “Hoe gaan we de zorg in de toekomst organiseren?” (Foto Peter Donk / HG24)
Wethouder Jan Nederveen (ChristenUnie) van plv. Zorg en Welzijn leidde de avond in. “Kunnen we nog de zorg krijgen in de toekomst? Dat is vanavond de centrale vraag”, stelde Nederveen bij de opening van de avond. Sander van IJsseldijk, bestuurder van woonzorgcentrum De Lange Wei, leidde de avond vervolgens, waarop verschillende sprekers aan het woord kwamen. In zaal zaten mensen van de Sociale Dienst Drechtsteden en ook een manager wijkverpleging. Kenners en professionals in de zorg. Het werd een lange, maar interessante avond.
Tekst gaat verder onder foto.
Stijgende zorgvraag
Namens Waardigheid en Trots was Jan Verschuren aanwezig. Hij werkt vanuit het ministerie voor Langdurige Zorg en Sport. Verschuren schetste probleem. “We hebben een tekort aan zorgmedewerkers, we hebben een tekort aan woonzorgplekken voor ouderen en jongeren en er is minder geld beschikbaar in de toekomst. In die driehoek proberen we oplossingen te zoeken. In de afgelopen twee tot vijf jaar is er veel gebeurd. In het Integraal Zorgakkoord gaat onder meer miljarden om. Alles om de samenwerking te bevorderen. De manier van technologie wordt steeds meer onderdeel van de zorg”, aldus Verschuren. Volgens hem is de stijgende zorgvraag bij de ouderenzorg en de wijkverpleging.
Complexer
Verschuren noemde nog andere problemen: “Mentale gezondheid jeugd: baart zorgen, in stedelijke gebieden is de mentale gezondheid lager dan in de landelijke gebieden (in steden meeste GGZ behandel- en woonlocaties). Maar ook bij ouderen. Er is een groeiende groep senioren: stijging van de aan ouderdom gerelateerde aandoeningen en een stijging van de zorgvraag. Senioren in de regio zijn relatief (mentaal) gezond. De toename reguliere consulten en op huisartsenposten iets minder dan gemiddeld in Nederland. De zorgvraag in de thuissituatie wordt complexer met thuiswonende senioren en een stijging van chronische aandoeningen.”
Stress
In deze regio is er nog voldoende personeel. In Groningen is dat volgens Verschuren vele malen groter. “De verwachte tekorten zijn het grootst in de GGZ en in absolute aantallen in de verpleging en verzorging. Er is veel nieuwe aanwas op de arbeidsmarkt, maar de uitstroom is hoog”, aldus Verschuren. Hij meldde ook dat de eenzaamheid steeds groter wordt. “Ook kunnen hier nog meer mensen rond komen. In de Dordrecht is dat al anders. Als iemand minder inkomen heeft, doet dat wat met de mensen, zoals stress. Verschuren noemde zaken waar de zorg tegenaan loopt, zoals complex en onbegrepen gedrag. De sector is ook bezig met innovatie, project zijinstroom en verwijspunt 078. “Iedereen is welkom in de zorg”, verzekerde Verschuren.
Andere manier doen
Michiel van Roozendaal, bestuursvoorzitter Rivas, vond dat we het eigenlijk niet moesten hebben over de zorg van de zorg. “Maar dat u vraagt wat gaat u doen om het op te lossen en mooier te maken”, vond Van Roozendaal. Hij ging ook in op de hulp vanuit het ziekenhuis en merkte ook op dat thuis genezen beter is voor de patiënt. “We helpen dan op afstand”, vertelde Van Roozendaal, “Als we niets doen dan neemt de zorgvraag toe, er ontstaat een zorgkloof en we komen geld tekort. Het beeld na de verkiezingen is niet dat er straks meer geld naar de zorg gaat. En ik denk dat we veel meer dingen op een hele andere manier moeten gaan doen. De Rivas zit op zeventien locaties en biedt verschillende ‘dichtbij-zorg’, zoals wijkverpleging. De Rivas zit in Hardinxveld-Giessendam in het Gezondheidscentrum Hardinxveld (huisartsen, ergo, e.d.), ook in de Tiendwaert en in Judith Leijsterhof. Van Roozendaal vertelde ook dat organisaties van zorg in de regio met elkaar samenwerken. Alles in het belang van de patiënten, cliënten, in de regio. Hij vertelde ook over de ambities van Rivas. “Het gaat om de cliënt, de patiënt”, verzekerde Van Roozendaal. Rivas streeft ook naar één loket voor alle zorgvragen in de regio, 24/7 (digitaal) bereikbaar en een regionaal coördinatiepunt met één wachtlijst voor de wijkverpleging en de verpleeghuizen in de regio.
Tekst gaat verder onder foto.
Tineke de Vries voert het woord in de raadzaal. (Foto Peter Donk / HG24)
Indicatie
Vervolgens sprak Sander van IJsseldijk, bestuurder van woonzorgcentrum De Lange Wei. In enkele minuten schetste hij deze locatie in Boven-Hardinxveld en biedt onder meer intramurale zorg, wijkverpleging en dagbesteding. Maar ook logeer zorg, eerstelijns verblijf en individuele begeleiding. Tineke de Vries, wijkverpleegkundige en casemanager dementie, vertelde hoe haar dienst eruit ziet. Ze nam de mensen in de zaal mee op haar ‘fietstocht’, haar werkroute. Ze schetste de problematieken waar ze tegenaan loopt. Dat soms indicatie nodig is om iets voor elkaar te krijgen, zoals het regelen van een maaltijd. “Het is geen handeling, die door de zorg wordt gedaan. Het klaar zetten van een maaltijd moet gefinancierd worden vanuit de WMo. Een WM0-indicatie aanvragen dus. Daarvoor is minimaal zes weken. Tegenwoordig acht, tien of twaalf weken voor het in behandeling wordt genomen. Daarna komen ze langs voor een keukentafel gesprek. Maar je kan iemand geen weken zonder eten laten zitten. Indicatie stellen voor WMO – maaltijdbegeleiding en dagbesteding moet gedaan kunnen worden door de wijkverpleegkundige”, vond De Vries. Ze noemde nog meer casussen, waarin steeds iets ontbrak en de onmogelijkheden waren. Steeds hing het probleem op indicatie aanvragen. “Goede regeling respijtzorg, dát zou pas een mantelzorgwaardering zijn!”, stelde De Vries. Over de wachtlijsten merkte ze op: “Uitpuilende wachtlijsten van verpleeghuizen is niet alleen een verantwoording van de zorg!” Ze merkte op dat het niet alleen een zorgprobleem is, maar ook één voor de gemeente.
WMo
Tot slot van de avond werd een drietal stellingen gedeponeerd en konden de aanwezigen erover meepraten. Aanleiding waren de casussen, waaronder de frustratie over het WMo-beleid. Fractievoorzitter Willem Post (ChristenUnie) wilde graag eens meelopen om te ervaren hoe zaken gaan. “Meelopen is een goede zaak. Maar veel urgenter is dat de WMo-indicatievraag eens door de mangel halen. Het gaat er veel meer om. Daar is toch iedereen voor. Wordt als gemeenteraad eens wakker”, vond oud-wethouder Paul Letterie. “Wat houdt ons tegen om het niet anders te doen?”, vroeg fractievoorzitter Dick Fijnekam (T@B). “Vanuit de WMo wordt te veel geld besteed. Ik stel een indicatie voor drie weken. Ik denk dat de angst is dat het teveel gaat kosten”, reageerde Tineke de Vries, “Ik krijg sinds 2015 ook vanuit de Zorgverzekeringswet de kans om een indicatie te stellen.” Jan Verschuren vond het een ’tijdelijk iets’ en het gaat volgens hem om ‘lef’ om dit op te lossen. Sander van IJsseldijk hoopte dat de handschoen wordt opgepakt.
Respijtzorg
Ook werd opgemerkt dat voor respijtzorg geen financieringsregeling is. “Het komt gelukkig niet dagelijks voor en daarom zou het zo fijn zijn, zodat mensen niet financieel in de problemen komen”, stelde aan ander in de zaal. Verschuren: “Wat ik merk. Het gaat snel over geld. De volgorde zou zijn wat willen we en hoe gaan we het financieren. Denk na over het beleid en wat bij je past. Als het goed is gaat de wet in 2025 in en wordt één en ander anders.”
Lang op wachtlijst
Tot slot ging het over ‘uitpuilende wachtlijsten van verpleeghuizen is niet alleen een verantwoording van de zorg!’. “Hoe groot zijn de wachtlijsten integrale zorg in Hardinxveld-Giessendam?”, vroeg Letterie. “In de verpleeghuizen als de Tiendwaert is er een wachtlijst”, vertelde De Vries. Wat later kwam er nog meer duidelijkheid. Voor de Judith Leijsterhof staat een wachttijd van zes tot negen maanden. Ook maanden is het voor de Tiendwaert,